Positieve gezondheid is het dynamische vermogen van mensen om zich met veerkracht aan te passen en zelf regie te voeren over hun welbevinden.
Dit maakt veerkracht de sleutel voor positieve gezondheid en welbevinden. Als je veerkrachtig bent, kun je goed omgaan met veranderingen, stressvolle gebeurtenissen, tegenslag en uitdagingen. En dat heb je of heb je niet, toch?
Het is inderdaad zo dat de ene persoon van nature veerkrachtiger is dan de andere. Tegelijkertijd kun je veerkracht wel degelijk verbeteren. Maar hoe doe je dat?
Ik wil je hier kennis laten maken met vijf elementen van veerkracht, waar je zelf aan kunt werken of anderen in kunt coachen. Het zijn:
- Zingeving
- Optimisme
- Lerende houding
- Zelfbewustzijn
- Verbinding
Zingeving
Aan de basis van veerkracht ligt zingeving. Zingeving is de drijvende kracht, die ontstaat als iets betekenis voor jou heeft. Je kunt dan beter met ups & downs omgaan, omdat je weet waar je het voor doet. Om erachter te komen wat jouw leven zin geeft, kun je jezelf afvragen wat voor jou écht belangrijk is. Of simpeler gezegd: Waar word je enthousiast van? Waar krijg je energie van? Wat raakt je?
Optimisme
Optimisme is niet “altijd positief zijn”. Optimisme betekent denken in mogelijkheden, gegeven de beperkingen. Je sluit je ogen dus niet voor de zaken die je welbevinden negatief beïnvloeden. Je leert deze te accepteren en vervolgens de focus legt op wat je allemaal nog wel kunt. Bijvoorbeeld als een chronische ziekte of beperking je leven heeft veranderd.
3
Lerende houding
In het boek Mindset onderscheid prof. Carol Dweck twee basale mindsets: de rigide en de groei mindset. De mensen met een rigide mindset geloven dat hun kwaliteiten een vast gegeven zijn. Bij tegenslag komen ze al snel tot de conclusie dat ze ‘niet goed genoeg’ zijn en geven het op. Met een groei-mindset geloof je dat je kwaliteiten te ontwikkelen zijn. In deze mindset zie je tegenslag als kans om iets te leren en als signaal om nog beter je best te doen. Tegenslag is dan niet iets negatiefs, maar een kans om te groeien. Deze lerende houding vermindert faalangst en bevordert veerkracht.
Zelfbewustzijn
Zelfbewustzijn is vooral belangrijk als we iets in ons leven willen veranderen. Bij ons gedrag speelt ons onbewuste namelijk een belangrijk rol. Gewoontes, overtuigingen en emoties zijn veel
bepalender voor ons gedrag dan ons bewuste verstand. Deze vaak verborgen krachten het voor veel mensen lastig om te veranderen.
Bewustzijn van emoties en de overtuigingen en behoeftes die hierachter zitten, helpt om hier op een proactieve en veerkrachtige manier mee om te gaan. Denk bijvoorbeeld aan emotie-eters. Zij kunnen leren hun emoties te observeren en herkennen, waardoor ze weer meer regie krijgen over hun eetgedrag.
Zelfbewustzijn is dan ook de basis voor zelfregie. Het geeft je veerkracht, omdat het voorkomt dat we terugvallen in oude, niet wenselijke, gewoontes doordat onze (vaak onbewuste) emoties ons gedrag sturen. Het helpt je een verandering die voor jou betekenisvol is te realiseren.
Verbinding
Mensen zijn sociale wezens. Een langlopend onderzoek laat zien dat verbinding de grootste invloed op ons welbevinden heeft. Verbinding maakt ons veerkrachtig, omdat het negatieve effect van
stress als gevolg van tegenslag of verandering vermindert en ons daardoor gezonder en gelukkiger maakt.
Hoe maak je verbinding? Door echt aandacht te hebben voor iemand, je in te leven in zijn/haar situatie en je kwetsbaar op te stellen.
Wat maakt jou veerkrachtiger?
Kijk eens naar de vijf elementen van veerkracht en reflecteer eens op je eigen veerkracht. Wat is al sterk ontwikkeld? Waar kun je nog in groeien? Pak er eens één element uit waar je de komende tijd wat extra aandacht aan geeft.